مقدمه
در دنیای امروز، مسائل اخلاقی به عنوان یکی از موضوعات مهم و پربار در حوزههای فلسفه و اجتماعی مورد توجه فراوان قرار گرفتهاند. انسانها در جستجوی راهحلهایی برای مواجهه با چالشهای اخلاقی متنوعی که در زندگی روزمره و محیط اطرافشان مواجه میشوند، به دنبال مفاهیم و ایدههایی هستند که به آنها راهنمایی و راهحلهایی فراهم کنند. مبانی اخلاق اسلامی به مجموعه اصول و ارزشهایی اشاره دارد که در اسلام به عنوان راهنمای اخلاقی و رفتاری برای افراد مسلمان تعیین شدهاند. در مقابل، نظریات اخلاقی معاصر شامل دیدگاهها و مفاهیمی است که در دوران حاضر در جامعه مورد بحث و بررسی قرار میگیرد.
بیان مساله
اصول فقه به عنوان مجموعهای از قواعد و ضوابط حقوقی و شرعی در زمینه حقوق اسلامی مورد توجه قرار میگیرد. این اصول از منابع اصلی اسلامی مانند قرآن و سنت به وجود آمده و در طول زمان با توجه به شرایط مختلف، تطبیق و تعیین میشوند. از طرف دیگر، اخلاق معاصر نیز به مجموعهای از ارزشها، اصول و قواعد اخلاقی اشاره دارد که با توجه به شرایط جامعه و تحولات اجتماعی تشکیل میشود. این اصول اغلب بر اساس ارزشهای جامعه مدرن، حقوق بشر و احترام به زندگی و آزادی فردی تأکید دارند. تطبیق اصول فقه با نظریات اخلاقی معاصر اهمیت زیادی دارد. این تطبیق نه تنها میتواند به حل مسائل اخلاقی و حقوقی معاصر کمک کند، بلکه میتواند باعث ارتقاء اطمینان و اعتماد به نفس در جامعه گردد.
در برابر چالشهای اخلاقی مدرن، سؤالاتی پیش میآید که نیازمند بررسی دقیقتر است. آیا اصول اخلاق اسلامی قادرند به مسائل اخلاقی معاصر پاسخ دهند؟ آیا این مفاهیم و اصول فقهی میتوانند با تغییرات جامعه و زندگی مدرن هماهنگی یابند؟ یا ممکن است نظریات اخلاقی معاصر راهکارهای بهتری برای مواجهه با چالشهای اخلاقی ارائه دهند؟
به منظور پاسخ به این سؤالات، تحلیل تطبیقی بین اصول اخلاق اسلامی و نظریات اخلاقی معاصر ضروری است. لذا در تحقیق حاضر با عنوان «تحلیل تطبیقی مبانی اخلاق اسلامی و نظریات اخلاقی معاصر: رویکردی بر پایه اصول فقه»، تلاش میکنیم تا با بررسی، مقایسه و مفاهیم اخلاق اسلامی با نظریات اخلاقی معاصر، به دنبال یافتن شباهتها، اختلافات و امکانات تلفیقی بین این دو رویکرد باشیم.